Marchande des modes II*

[Lucile]

Jako że przylgnęło do mnie określenie autorka „poezji przypiśnej” (wierszy z przypisami) postanowiłam legendę podtrzymać i w osiemnaście wersów wetknęłam aż trzynaście przypisów.
Uff, udało się. Chociaż jak się rozkręcę, to do każdego wiersza z przypisami potrzebny będzie wielotomowy suplement. W tych trudnych społecznie i ideologicznie czasach: niełatwych, także moralnie wyborów − aby nie dać się zwariować − w autoironiczny sposób próbuję rozbroić minę śmieszności i straszności, czającą się tuż za rogiem. Podróż w głąb historii, a szczególnie historii mody to znakomita odskocznia, odtrutka i zabawa.

Nawiasem mówiąc - nowatorzy w każdej dziedzinie - łatwo nie mieli!

suknia mantua.jpg

zamknięta w sukni o szerokości rozpostartych ramion*
już nie wzlecę
mantua* i hoop petticoat* ogranicza tylko mnie
więc nie dokładaj collarette* ze wstążkami
jak cugle

czy nie widzisz że i tak mojemu
medycejskiemu kołnierzowi* bliżej
do garoty*
a trzęsidła* wieńczące coiffure à la Belle Poule*
i uszy torturowane piętrowymi girandoles*
są dowodem twoich prawdziwych intencji

kiedy flirt z modą stanie się zbyt niebezpieczny
zanim corps a baleines* odbierze mi przedostatni oddech
zbiegnę w caraco à la polonaise*

jeśli dźwigane przeze mnie panier*
nie nauczyło cię dobrych manier
nie błądź dłużej w tej modowej mgle
zajrzyj we wszechwiedzące google
---
Prawie wszystkie określenia (damskiej mody z XVIII w.) pochodzą z języka francuskiego.

*Marchande des modes – handlarka, sprzedawczyni mody. Zawód w latach 70. XVIII w. uprawiany głównie przez kobiety, które projektowały i sprzedawały stroje kobiece, a także wszelkiego rodzaju dodatki do nich – współcześnie mówimy o nich stylistki lub styliści mody. Wielki sukces w osiemnastowiecznym Paryżu odniosła projektująca dla Marii Antoniny „stylistka” Marie-Jeanne „Rose” Bertin.
*Suknia o szerokości rozpostartych ramion – szyta z pasów materiału na szerokość rozłożonych ramion zamawiającej.
*Mantua − (fr. manteau) rodzaj sukni nałożonej na odpowiednio wymodelowany stelaż spłaszczony z przodu i tyłu. W XVIII wieku stał się tak szeroki, że kobiety przez drzwi mogły przechodzić tylko bokiem.
*Hoop petticoat – rodzaj krynoliny, mechanizmu trzymającego spódnice z dala od nóg.
*Collarette – ozdobna wstążka, tasiemka przylegająca do szyi z długimi końcami swobodnie opadającymi na plecy.
*Trzęsidło – pióropusz.
*Medycejski kołnierz – wysoki, usztywniony, wykonany z koronki.
*Garota – metalowa obręcz ze śrubą, narzędzie do egzekucji (stosowane głównie w Hiszpanii).
*Coiffure à la Belle Poule – rodzaj wysoko spiętrzonej fryzury z umieszczoną na czubku miniaturką francuskiej fregaty.
*Girandoles – ciężkie kolczyki lub broszka składająca się z kilku piętrowych elementów.
*Corps a baleines – rodzaj sznurówki (gorsetu, często z pełnych fiszbin) kształtujących sylwetkę (tzw. talię „osy”).
*Caraco à la polonaise – rodzaj luźnego żakietu, tzw. poloneska.
*Panier – rogówka, rodzaj stelaża do sukni składający się z kilku obręczy.
---
Wersja II uzupełniona
LuBe - czerwiec 2025

[eka]

no to wujek g. niepotrzebny.
Niewyedukowanej w galicyzmach i modowych trendach, sorry, ciężko się czyta.