O koźlaku z Aleksandrii

[Alicja Jonasz]

fr.1
Ponoć raz do roku na św. Marcina, kiedy młynarze mają swoje święto, stary koźlak stojący na polu w Aleksandrii ożywa. Ci, którzy przejeżdżali nieopodal, powiadają, iż gdy tylko ostatni promień zachodzącego słońca zagaśnie, wiatrak zaczyna poruszać ramionami. W okamgnieniu staje się taki, jakim był przed laty, kiedy młynarz Marcin powołał go do życia, aby mielił zboże na mąkę, z której wypiekano najsmaczniejszy chleb w okolicy. W miejsce przepróchniałych desek, belek zjedzonych przez robactwo, nagle pojawiają się nowe z drewna pachnącego jeszcze lasem, a dziury, którymi na co dzień straszy, zabliźniają się. Chwilę później z jękiem rozstępuje się porosła zielskiem ziemia, a z rozpadliny wychodzi młoda kobieta z koszem pełnym chleba. Zapach świeżych bochnów niesie się po okolicy, wabiąc w pobliże starego młyna ptaki, zwierzęta, a czasem też ludzi. Jeśli kiedyś smakowałeś, drogi czytelniku, taki pachnący chleb z chrupiącą skórką, wiesz, jaka to rozkosz, jakie szczęście. Niełacno się oprzeć, kiedy przecudny aromat łechce nozdrza, a piękna gospodyni z uśmiechem częstuje smaczną pajdą chrupiącego chleba, posmarowaną smalcem ze skwarkami alboż śmietaną z cukrem. Wielu ponoć dla posmakowania tego specjału przepadło w rozpadlinie, która, jak niektórzy bają, wraz z pianiem pierwszego koguta zasklepia się niby rana leczona chlebem z pajęczyną, by za rok znowuż się rozpęknąć. Ile prawdy w tych opowieściach, nie wiadomo. Jedno jest pewne, iż przed laty w miejscu, gdzie teraz stoi stary koźlak, mieszkał młynarz Marcin, który tak potrafił zmielić zboże na mąkę, iż wypieki z niej uchodziły za najsmakowitsze w nadprośniańskiej krainie. Kiedy ktoś z przyjezdnych pytał o młynarza, posyłano go do Marcina, mówiąc:
— Nasz najlepszy, a przy tym uczciwy! Nie zedrze z człeka ostatniego grosza, a ziarno zmieli jak się patrzy!
W istocie, dał Bóg Marcinowi talent jak żadnemu w okolicy. Toteż wieść o nim szybko rozeszła się wszem wobec i wkrótce poczęły zjeżdżać doń furmanki pełne zboża nie tylko z Aleksandrii czy z okolicznych wiosek, ale i też z Niemiec. Młynarz, choć nie mógł się opędzić od roboty, nigdy nie zrzędził ani też nikogo nie odsyłał do chałupy z niezmielonym ziarnem. Sadzał gościa za stołem, częstował kwasem chlebowym tudzież pajdą chrupiącego chleba ze smalcem, a sam zabierał się do dzieła. Dbał przy tym o swój wiatrak jak o najbliższą na świecie istotę, zawsze powtarzając:
— Ojciec z matulą już na boskim sądzie. Tyś jeden mi się ostał, bracie…
Wiedz, drogi czytelniku, iż młynarz wykonuje na co dzień nie tylko swoje obowiązki, lecz musi też wiedzieć, jak zadbać o młyn, aby pracował jak najdłużej. Nasz bohater fachów miał wiele, bo i kowal był z niego dobry, ale i też kołodziej czy ślosarz niezgorszy. Na ciesielce znał się jednak najlepiej, albowiem jego świętej pamięci ojciec zajmował się właśnie ciesielką. To on nauczył syna, jak powoływać do życia koźlaki.

[eka]

Czekam... ach te kobiety, i ci młynarze.