O czerwonych koralach gospodyń z Podborka (gm. Rytwiany)

[Alicja Jonasz]

fr.1
Historia, którą chcę ci opowiedzieć, drogi czytelniku, wydarzyła się w czasach, kiedy ziemią świętokrzyską trząsł zbój Madej. Nie było wtenczas na tych terenach okrutniejszego bandyty, bardziej łasego na bogactwo, gotowego do największych szalbierstw. Mówiono, że zawarł pakt z czartem, lecz ile w tym prawdy, nie wiadomo. Jedno jest pewne, drżeli przed nim wszyscy bez względu na wiek, pochodzenie czy urząd, bogaci i biedni, dzieci, kobiety oraz starcy, a nawet jego kamraci, choć chłopy z nich rosłe niby jodły w świętokrzyskiej puszczy. Jeśli zaś ktoś stanął mu naprzeciw, można było być pewnym, iż zbój Madej wcześniej czy później go dopadnie i póty będzie męczył, aż nieszczęśnik wyzionie ducha.
Umyślił sobie ów niecnota obedrzeć chłopów z Podborka z tego, co Bóg ofiarował im w nagrodę za ciężką pracę na roli.
Akurat nadszedł czas żniw. W pole ruszył kto mógł, aby przed jesienną pluchą zebrać plon. W każdym kłosie ziarna dorodne niby gródki najczystszego złota. Szkoda, żeby przepadły! Roboty przy kośbie co niemiara! Najsampierw poszły w ruch sierpy, potem baby zżęte łany związały słomianymi postronkami w snopy, które ustawiła dzieciarnia w zgrabne kucki, tak, żeby nie zamokły, w każdej po tuzin wiązek. A gdzie reszta roboty? Trzeba przecież zwieźć zboże, cepami wymłócić, w młynie zmielić ziarno na mąkę. Oj, ciężki to kawałek chleba, ciężki, ale i też wielka radość, bo tego roku głód nie zajrzy nikomu do chałupy.
— Dzięki Bogu plon bogaty! — ucieszyli się wieśniacy. — Po żniwach zaś wyrychtujemy dożynki, jakich w okolicy jeszcze nie było!
Zwiedział się o tym zbój Madej i począł knuć, jak ich ograbić ze zboża.
Wiadomo było nie od dziś, iż mieszkańcy Podborka to naród nie tylko robotny, z dziada pradziada nawykły do wszelkich trudów, gotowy zawzięcie bronić swego, lecz i też cieszący się szczególną łaską u Boga.
— Niełacno ich będzie oskubać ze złotych piórek… — szemrali zbóje. — Ponoć czuwa nad nimi anioł, który przywiódł ich na ziemię pod wielkim borem i odtąd chroni przed nieszczęściem. Ludziska gadają, że chociaż jedno ma skrzydło, widzą go często, jak szybuje nad wioską w promieniach Bożej łaski.
— Bajdy to wszystko! — wołał zbój Madej, śmiejąc się upiornie, aż ptaki milkły w gniazdach, a zwierzęta kryły się w najgłębszych zakamarkach puszczy.
Tymczasem w Podborku żniwa dobiegły końca. Wymłócone zboże co do ziarenka zebrano w spichlerzach, by później, w razie potrzeby, powieźć je do młyna i zmielić na mąkę tudzież rozmaite kasze. Plewy, skrzętnie zgarnięte do opałek, pójdą w zimie na paszę dla bydła, a słoma, złożona w sąsiekach alboż w stogach przy stodole, jak nic przyda się w oborze do wyściółki, na sieczkę alboż w izbie do wypchania sienników czy na bożonarodzeniowe cacka. Że nic się nie zmarnuje w podborskiej zagrodzie, to rzecz pewna. Pora na dożynki, by podziękować Bogu za obfity plon, a żeńcom za ich ciężką pracę w polu przy żniwach.