Włodzimierz Wysocki - Nić Ariadny

[Liliana]

Nić Ariadny

Ten mit od dziecka każdy zna –
A niech to czart! –
Poprzez labirynt chłopiec szedł
Po szczęście swe.
Ktoś chłopcu życie odebrać chciał –
Ktoś bardzo zły –
Ale królewna dała mu nić,
Przewodnią nić.

Treść mitu tego
Też znasz, kolego:
I w mieście twoim
Przez kręte drogi
Tak trudno iść,
I znaleźć w nich
Światełka blask…
Okoliczności zbieg fatalny:
I ja zgubiłem nić Ariadny!
Taki tu ruch,
Narodu tłum –
I furtki brak!

Dawny bohater nitkę tę
Trzymał, co sił.
Miał tylko ciszę i nocy czerń
Przy boku swym.
Powietrza brak i światła brak –
Wszystko to zniósł.
Wszystko przetrzymał, choć był sam
Młodzieniec ów.

Ilu jest ludzi
Takich samotnych,
Co tkwią wśród ulic,
Krętych, głębokich!
A ja się spieszę,
W gardło się wczepię,
Wyrwę odpowiedź!

Rządy sprawuje w krainie tej
Złowrogi król,
Byk Minotaur czai się –
Zabija lud.
Jednemu będzie dane żyć,
Przechytrzyć śmierć:
A stanie się to, jeśli nić
Nie zerwie się!

Lato odeszło,
A wraz z nim ciepło,
Ludzie ubrani
Są nazbyt lekko.
Mocno zajęci,
Chcą znaleźć prześwit
Wśród grubych ścian.
Zimno – no cóż! Wszystko – za wyjście! –
Bo się uduszę w tym labiryncie:
Długa to gra,
A impas trwa,
Furtki wciąż brak.

W mitach ta sztuczka się udała
Taka to rzecz!
Nitka miłości się nie zerwała,
Ostała się.
Światło, więc naprzód! Bo w miejscu tym
Lód kruchy jest,
Chłopiec zaś lekki – a groźny byk
już z głodu zdechł!

Tu, w labiryncie
ludzie się kłębią:
Razem – spojrzyjcie! –
Ofiara z sędzią –
I zewsząd ciemność.
W ciemności tej
Czczą nocy czerń.
Wokoło krzyki, jęki, chaos…
Nie chcę się bratać z tą kompanią!
Kto czeka mnie,
Ten przyjdzie, wiem,
Zabierze hen.

Gdybyś tu była,
Gdybyś znalazła –
I zrozumiała,
Że nić osłabła…
I stało się:
Znalazłaś mnie,
I światło jest!
Ręce splatają się jak najciaśniej,
Wszyscy pragniemy iść za światłem –
Przez mgłę, przez wiatr…
Lecz jeśliś sam,
To nie masz szans!

Нить Ариадны

Миф этот в детстве каждый прочел -
Черт побери! -
Парень один к счастью пришел
Сквозь лабиринт.
Кто-то хотел парня убить, -
Видно, со зла, -
Но царская дочь путеводную нить
Парню дала…

С древним сюжетом
Знаком не один ты:
В городе этом -
Сплошь лабиринты:
Трудно дышать,
Не отыскать
Воздух и свет…
И у меня дело неладно:
Я потерял нить Ариадны!
Словно в час пик,
Всюду тупик -
Выхода нет!

Древний герой ниточку ту
Крепко держал:
И слепоту, и немоту -
Все испытал;
И духоту, и черноту
Жадно глотал.
И долго руками одну пустоту
Парень хватал.

Сколько их бьется,
Людей одиноких,
Словно в колодцах
Улиц глубоких!
Я тороплюсь,
В горло вцеплюсь -
Вырву ответ!
Слышится смех: зря вы спешите,
Поздно! У всех порваны нити!
Хаос, возня…
И у меня -
Выхода нет!

Злобный король в этой стране
Повелевал,
Бык Минотавр ждал в тишине -
И убивал.
Лишь одному это дано -
Смерть миновать:
Только одно, только одно -
Нить не порвать!

Кончилось лето,
Зима на подходе,
Люди одеты
Не по погоде, -
Видно, подолгу
Ищут без толку
Слабый просвет.
Холодно — пусть! Всё заберите…
Я задохнусь здесь, в лабиринте:
Наверняка -
Из тупика
Выхода нет!

Древним затея их удалась -
Ну и дела!
Нитка любви не порвалась,
Не подвела.
Свет впереди! Именно там
Хрупкий ледок:
Легок герой, — а Минотавр -
С голода сдох!

Здесь, в лабиринте,
Мечутся люди:
Рядом — смотрите! -
Жертвы и судьи, -
Здесь, в темноте,
Эти и те
Чествуют ночь.
Крики и вопли — все без вниманья!..
Я не желаю в эту компанью!
Кто меня ждет,
Знаю — придет,
Выведет прочь.

Только пришла бы,
Только нашла бы -
И поняла бы:
Нитка ослабла…
Да, так и есть:
Ты уже здесь -
Будет и свет!
Руки сцепились до миллиметра,
Все — мы уходим к свету и ветру, -
Прямо сквозь тьму,
Где одному
Выхода нет!..

1973 г

[eka]

Nie znałam tego wiersza. Mądry on. Zgadzam się z przesłaniem. I rozumiem, dlaczego stał się inspiracją Twojego "Wołodii".
Dzięki za tłumaczenie.

[Liliana]

Nie znałaś, eka, bo najprawdopodobniej nikt tego wiersza wcześniej na język polski nie przekładał. Wysocki byl świetnym poetą. Zrobilam kilka (a może -naście) jego tekstów i postaram się od czasu do czasu coś zamieścić.
Dziękuję. Pozdrawiam serdecznie.